Li Başurrojavayê Îngilîstanê teşebusa reşandina tovî bi droneyê tê kirin, ji bo daristanên baranî xwedîyê potansîyeleka mezin a restorasyonê ye ku mezintirîn xebata avêtina tovê daran e. Projeya Trust Woodland, bi droneyên teknolojîya pêşketî li Cornwallê 75.000 tov reşand.
Dronên ku giranîya her yek ji wan 110 kîlo ne û dikarin bi 58 kîloyan tovî bar bikin, çend metreyan bilind dibe û dikare biçe deverên ku çandinîya daran bi destan ne gengaz e. Woodland Trust hêza bi Tifaqa Daristanên Baranî yên Başurrojavayê re kir yek û armanca wê heta sala 2050yê rêjeya daristanên baranî yên li Cornwall û Devonê ji %8ê bigehîne %24ê.
Demekê Cornwall û Devon ji 4 paran 3 par daristanên baranî bûn, bes nêzîkî %90ê wê pûç bû. Berpirsîyarê projeya Sout West Rainforests (Daristanên Baranî yên Başurrojava) ya li Woodlend Trustê Sam Manning got, “Ev li cîhanên din av ekosîstemên di nav xetereyê de ne. Ew der, cihên gerim ên zindefirehcorî ne ku xwedîyê 2.000 cureyên lîkenê ne. Mixabinî, daristanên baranî li bejahîya dinyayê bi tenê qasî %1ê cih digire û em qasî kulmeka piçûk a dewleta daristanên baranî ne li ser rûyê erdî.
Li gor vê yekê tê dîyarkirin ku bikaranîna dronan faydeyên curawcur ên potansîyel jî hene, lezî, malîyet û destgehiştina pêşkeftî jî di nav de. Manning got, “Çêkirina daristaneka potansîyel, bi destên mirovan an gelek zehmet, bêewle û dûr e.” Li 11 hektar erdî bi droneyan di nav heşt seetan de tovên darên berî, darsor, dara gilyazê, darên hoşê û darên bindeqan hatine reşandin.
Lêbelê sînorên vê teknîkî yên wekî saxmayîna tovî û rewşa hewayî heye ku bandor û leyexeleyê kêm dike. Li gor lêkolînan, tovên ku jê hêla dronê ve tê avêtin ji ber sedemên wekî axa bêhêz, predasyon an jî hinek cih ne li gor vê yekê ne, saxmayîna tovî jî kêm dibe.
Ji ber lêkolîna van fikaran projeye, tovavêtina bi dronê û berawirdkirina nûkirina daristanên siruştî, qadên kontrolkirina sîteyan çêkirîye. Woodland Trust ji bo sê salan li pêşîya me dê carcaran serlêdana hemî nuqteyên dîyarkirî biket. Ji bo vê yekê dê çavdêrîya rêjeya şînbûna tovî û mezinbûna darên hatine çandin biket.
Manning got, “Ji bo vê ceribandinê em hêvîdar în herî kêm %25 serkeftî bin, ev jî dikare îlhamê bide piştgirîya pere û demî ji bo pêşxistina bandora dronan ji bo çêkirina daristanê peydakerên fonê û pêkhêner.”
Li ser projeyeka weha her çend ji bo qadên berfireh zincîreya peydakirina tovên daran ên sînordar û pêşkeftin hebe jî zehmetîyên wan şirketan jî hene ên ku destûra bikaranîna wesayêten bêmirov heyîn. Ji %20 ê giravên Brîtanyaye heyamekê daristanê baranî bûn, lêbelê ji ber bêdaristanbûna zozanan niha hema bêje %1 maye.
Merlin Hanbury-Tenison ku nivîskarê pirtûka Oaken Bonesê ye ku daristanên baranî kefş kiribû, dibêje xwedî beşeka wî erdî ye ew erdê tê tovkirin. Dibêje, “heger em vê xerabûnê vegerînin berovajîya wê, pêdivî ye li her derê em ji çareserîyên taybetîyên teknolojîya nû sûd werbigirin. Ev yek ji mînaka projeya tovreşandina dronê ya Woodland Trustê ku li Gelîyê Cabillayê dike baştir nîne.”
