Ji ber ku ev teknolojî nû derketiye, min li ser kurmancîya vê peyvê fikirî û li zanyar û zimanzan Mamoste Birêz Zana Farqînî pirsî, li gor wî “Yapay Zeka” ango bi îngilîzî “artificial intelligence” bi kurmancî “jîrahiya çêkirî” ye, ez ê jî wilo berdewam bikim.
Jîrahiya çêkirî(ji vir pê ve ez dê jê re bêjim “JÇ”) di van salên dawîn de pir populer bûye û bi pêşkeftina teknolojîyê re, hema hema di her warê jîyana me de dest bikaranînê kiriye. Ev têgeh hîn jî dikare bibe mijarek dijwar ku pir kes bi tevahî fêm bikin. JÇ teknolojîyek e ku dihêle kompîterek bi rengek mîna hişmendîya mirovî bifikire. Bi saya vê teknolojîyê, kompîter dikarin karên tevlihev zû bi cih bînin û di hin rewşan de jî ji mirovan çêtir encaman bi dest bixin.
JÇ şaxek teknolojîya jîrahîya sûnî ye û hêmanên sereke yên ku vê teknolojîyê pêk tînin, zanistîya kompîterê û fêrbûna îstatîstîkî ne. Bikaranîna teknolojîya JÇyê, kompîter dikarin daneyên mezin analîz bikin, modelan ava bikin û encaman derxînin. Ev teknolojî di warên wekî fêrbûna kûr û pêvajoya zimanê xwezayî de jî tê bikar anîn.
Pêvajoyên JÇ ku algorîtmayên cihêreng û teknîkên modelkirinê bi kar tînin. Bo mînak, algorîtmayên fêrbûna makîneyê daneyan fêr dibin da ku pirsgirêkek taybetî çareser bikin û dûv re wê zanîna fêrbûyî li ser daneyên nû bi cîh bînin. Fêrbûna kûr, ji hêla din ve, bi teqlîdkirina awayê xebata mejîyê mirovan, naskirin û dabeşkirina agahîyên tevlihev di berhevokên daneya mezin de fêr dibe.
Teknolojîya JÇyê di gelek sektorên cihêreng de tê bikaranîn. Wek mînak, ev teknolojîya ku ji bo teşhîskirin û dermankirina nexweşan di sektora tenduristîyê de tê bikaranîn, bi dayîna encamên rasttir û bileztir dikare jîyana nexweşan rizgar bike. Wekî din, ev teknolojîya ku di pîşesazîya darayî de tê bikar anîn da ku biryarên rast ji bo veberhênanê bide, ji bo afirandina stratejîyên veberhênanê çêtir dibe alîkar. Di sektora perwerdehîyê de, ji xwendekaran re dibe alîkar ku bi xweşbînkirina pêvajoya fêrbûnê encamên çêtir bi dest bixin.
Wekî encamek, teknolojiya JÇyê teknolojîyek e ku îro di gelek pîşesazîyan de tê bikaranîn. Ji bo ku hûn ji avantajên vê teknolojî yê sûd werbigirin, pêdivî ye ku meriv JÇyê rast bi kar bîne û li hember dezawantajên wê tedbîr bigire. Ji bo ravekirina berfirehtir; digel ku teknolojiya JÇyê jîyana mirovan hêsantir û bikêrtir dike, di heman demê de xetereyên wekî kêmkirina kedê û zêdekirina bêkarîyê jî bi xwe re tîne. Ji ber vê yekê, karanîna vê teknolojiyê divê bi rêkûpêk were rêvebirin. Divê bi taybetî bala xwe bidin mijarên wekî sêwirana algorîtmayan û karanîna daneyan. Wekî din, divê tedbîrên wekî perwerdehî û perwerdehîya hêza kar bêne girtin da ku mirov bikaribe xwe li gorî guhertinên ku ji hêla vê teknolojîyê ve hatine afirandin re biguncîne. Bi vî rengî, teknolojîya JÇyê dikare were bikaranîn da ku jîyana mirovan hêsantir bike û dezawantajên wê were kêm kirin.
