Na hîkaye terefê Murad Canşadî nusîya ya. Nuştox, nameyê na hîkaye dayo kitaba xo û bi şeş hîkayeyanê xo yê bînan reyde çap kerdo. Hîkaye beyntarê yew heş û Hesê Mişî de vîyarena. Hîkaye, “Ez heş. Hesê birrî. Hesê birrê Welatê Mazêran… Ez wazena şima rê behsê meselaya xo û Hesê Mişî bikera.” rey de dest pê kena. Heş, Hesê Mişî xo rê embaz vînena. Heş, hetê birre girewta, Hesê Mişî zî hetê dewe girewto. Goreyê watişê heş ne bêbirre bena ne zî bê Hesê Mişî bena. La birre semedê heş hîna muhîm o. Coka vana wa birre bibo yew çimê mi çin bo. Nuştox weyta de behsê taybetmendîya birre û heywanan keno. Birre, semedê heywanan keye yo, welatê heywanan o. Nuştox embazîya heywanan ra zî mîsalan dano. Çunke goreyê hîkaye heş bê Hesê Mişî xo kêm vînena.
Nuştox bi fekê heşe ra behsê hal û ehwalê Hesê Mişî keno. O dewe ra teber, nezdîyê birre de xo rê yew ban viraşto. Banê ey di qatî yo. Qato corên keyeyo û Hes û gedeyê ey tede manenî û cêrên zî axur o. Hesê Mişî merdimêk zaf jîyatî yo cayê xo de nêeşkeno vindero, sey moza sûr o. Ge biz û mangayan verde ge mêsan verde, ge bexçe de ge hêga de yo. Huye qet destê ey ra nêkuweno. Nuştox kar û xebatî de Hesê Mişî sey morcela jîyat teswîr keno. Gedeyê Hesê Mişî zî zaf ê. Hîkaye de hewt gedeyê Hesê Mişî estê. Semedê ke kar û xebata dewe zaf esta, gedeyê dewijan zî zaf benê. Dewe de makîneyê çin ê. Her tewir kar û xebat bi destê dewijan beno. Coka dewijî gedan zaf kenê. Eke gedeyî zaf nêbibîye kar nêqedêno. Nuştox Hesê Mişî ser o sosyolojîya dewijan nîşan dano. Hîkaye de heş, behsê sînorê xo û yê Hesê Mişî kena ke yeno zanayene mîyanê Kurdan de sînorê hêgayan ser o zaf heq û neheqîye û hedîseyê virazîyenê. Nuştox no babet ser o bi şeklekî mîzahî behs keno: Şima heqîye û neheqîye persenê, sînorê min û Hesê Mişî qîyameyê corê hêgayan o. Cor hetê birrî yê mi, cêr hetê dereyî yê ey. La ne ez sînorê xo de vindena ne zî o… Beno ke weyta ra no mana zî vecîyo: “Merdimî cayê heywanan dagirewtiş kenê, cayê heywanan, sînorê ciwîyayişê heyewanan teng beno. Êdî heywanê zî mejbûr manênê yenê dekonê cugehê merdiman.
Nuştox, bi fekê heş ra behsê qam û qilafetê Hesê Mişî zî keno. O yew prototîpê dewijan o. Verra meşka xo kerda xişin, o şelwarê xo meşka xo ser ra girê dano. La bi watişê heş, hende meşka ey xişna şelabendê şelwarê ey pê nêresenî. O tim û tim çakêt pay keno û qet bêşewqa nêgeyreno. Her dewe de no hewa însanê ma estî. Zimistan hamnan înan rê ferq nêkeno, çakêt û şewqa înan kehen nêbena, teqez xo ra ca nêverdenê. Nuştox, keye yê Hesê Mişî ra çîyêk nêveradeno behsê hema her çî keno. Kar û gureye ey mal û mulk, hêga û bostan, dar û ber, awe û werde, serebût û meseleyî… Heş, behsê kutikê ey zî kena. Kutikê ey kutik nîyo adirê sûr o. Sey yew beygîrî xişno. Dormereyê fekê ey sîya yo. Eke no kutik bilawo, kê vanê des daxulî têver de danê piro. Nuştox îdyoman ra dûrî nêvindeno ca ca de îdyoman zî şuxulneno. Mîyanê dewanê kurdan de no hewa tabîrî zaf yenê vatene. Nuştox çend cayan de behsê gur-gurre fîşekan keno ke eskerê tifingan teqnenî û birre de adir virazîyeno.
Nuştox dima bi çimanê heş ra mabeynê gedayanê Hesê Mişî û bizêkan de çend meseleyan vano. Nê meseleyan ra şivantî ya gedeyanê Kurdan weş teswîr keno. Der heqê birre de çend malûmatan zî deno: Cayo ke dar-berê xo hurdî yo, birro hurdî yan zî qorî yo. Dar berê xo gird û girdela bî, geme ya. Cayo berzo ke pulêk birro hurdî pira yo, qezax o. Xo ra cayanê berzan ra birr nêbeno. Hîkaye de rojêk Hesê Mişî camêrdî keno şono kerrayek ser o veng da heş deno û heşî ra nengan çîneno la heş, o wext de hema binê kerra da û vengê Hesê Mişî şono bide. Heş xo bi xo vana ger ez bivejîyanê vernîya ey tersan ver de ke gî fek û pirnikanê ey ra biameyîne. Camêrdî keno la camêrê înan beyntarê xo de çi qalan kenî ez weş zana. Weyta ra ma fehm kenî ke nuştox, wazeno ke bivajo camêrdî xeberdayîşê nengan rey de nîyo. Xo ra dima heş heyfê xo Hesê Mişî ra gêna. Rojêk heş, xafla vecêna vernîya Hesê Mişî. Hesê Mişî tersan verde doqîyeno erd ra dergaderg duz beno. Heş, şona ey ser o vînena ke Hesê Mişî tersan verde gî û mîz xo ra kerdo. Heş, heyfê xo Hesê Mişî ra gêna û ey ca verdena şona. Heş, çende Hesê Mişî bitersno zî nara zî Hesê Mişî xo rê dost vînena û qarişê ey nêbena, zerarêk nêdena bide.
Peynîya hîkaye de êdî payîz ameyo, birre bîyo zergûn. Darî bîyê mor û sûr û kesk û çeqer. Wextê telezokan ameyo. Aye rojan ra nara gur-gurra tifing û fîşekan bena, heş no veng ra zaf eciz bena. Heta no veng biqedîyo remena şona hewteyêk dades roj birra dûrî kuwena. Peynîya dades rojî heş semedê ke hema zimistan nêameyo qismetê xo yê peynîne biwero, ageyrena yena hetê keye yê Hesê Mişî. La heş yew xerîbî vînena. Dorûver ker û lal o. Ne vengê Hesî ne zî vengê dîk û kergan yeno. Heş, yena hetê keye yê Hesê Mişî ke çi bivîno cayê velgêr û vaşêran de tena wela adirî esta. Kurna hênî şikite ya, bostan de ne dar mendî ne zî sewzî mendo. Heş hetê mêsanê Hesê Mişî ra şona vînena ke mêsê Hesê Mişî pêro merdî. Heş kendê dereyî de qantira Hesê Mişî zî vînena ke geber bîya sey daxul masaya. Dima vengêk yeno goşanê heş. Hetê vengî ra şona vînena kutikê Hesê Mişî yo ke derba fîşekan ver de birîndar o tay mendo ruh bedene ey ra bivecîyo. Heş, no serebût ver de cor ra heta cêr cemed tewşena. Hîkaye weyta de êdî qedîyêna. Nuştox, peynîya hîkaye de behsê zilm û zordarîya eskeran keno ke yew keye senî orte ra wedarnayo. Herbî verde însanî tena ney heywan û dar û ber zî zaf zehmet vînenê. Mêsê veşay, kutik û heywanê Hesê Mişî merdî. Dar û bostanê Hesê Mişî veşay wişk bî. Heş, bi nê hêga û bostanan hedreyê xo yê zimistanî kerdinê. Sey heş hezar heywanê qismetê xo no birre de vînaynî.
