Nuştox, Benjamîn Walter derheqê hîkayevatox de zaf agahîyan dano. Rewşa hîkayevatoxan ameya çi merhele, çira halê hîkayevatoxan vurîyayo, sebebê nê vurîyayîşî çî yo? Nuştox, qismê hîkayevatoxî de cewabanê nê persan dano.
Goreyê Walterî, hîkayevatoxî roj bi roj kemî benê. Nuştoxêk hîkaye nusenê, semedê hîkaye ked danê, nuştoxêk hîkaye bi layiqî teswîr kenê êdî zaf nêmendî. Goreyê kêmbîyayîşê nê nuştoxan verde merdimê ke goştarîkerdişê hîkayeyan ra xo eciz kenê zî zaf bîyê. Sebebê kêmbîyayîşê nuştoxan çîyo? Goreyê Walterî; nuştoxî seba ke qiymetê tecrubeyî nêzanî nêeşkenî hîkayeyanê erjeyeyan binusî. Wextêk merdim tecrubeyanê zaneyoxî ra îstîfade nêbikero qiymetê îlmî zî nêmaneno.
Walter, dima babeta xo ano şerê dinya yê yewinî ser o. Ey ke şîyê şerê dinya yê yewinî hetê ziwanî ra feqîr bîyê. Tecrubeyo ke înan dîyo nêeşkenayo xo ra dima neslanê bînan rê bivacê. Herinda înan nuştoxê bêtecrubeyî heqdê şerê dinya yê yewinî de kitabî nuştî la hetê tecrube ra nê kitabî kemî mendî.
Hîkayevatoxî, tecrubeyan fekbifek girewtî û neslanê bînan resinayî. Hîkayeyêk ameyî nuştiş de keda hîkayevatoxan zaf esta. Mîyanê şarî de di tewir hîkayevatoxî estê. Tewirê yewin ey ke dewe-dewe, bajar-bajar geyrenê û tecrubeyanê xo vanî. Tewirê dîyin zî sey zanayoxê dewe yenê şirasnayîş. Zanayoxê dewe, hem wayîrê orf û edetan o hem zî wayîrê hîkayeyanê derûdorî yo.
Her hîkaye wendoxan rê yew şîrete dana. Beno ke yew hîkaye de dersê ehlaqî bibîye yewna hîkaye de vateyê verênê bibîye. Her rewşe de hîkayevatox wendoxanê xo rê eşkeno rayîr binawno. Qiymetê hîkaye, badê romanî kemî bena. Mabênê hîkaye û romanî de zaf ferqî estê. Roman, girêdayîşê xo kitab ra nêbirneno. Mîyanê komelan de vilabîyayîşê romanî matbaa ra dima zaf bîyo. Goreyê Walter, mîyanê komelê tradîsyonelan de hîkaye neslan bi neslan ameya û nê komelan de zafane hîkaye û efsaneyî estê. Mîyanê komelanê moderni de zî roman ca girewto. La belê roman tewirekî fîksîyon û zûrayîn o. Seba ke hîkayevatoxan de tecrube esto û nesl bi neslan no tecrube dewam keno, rojêk hîkaye nara xo înşa kena.
Walter, mabeynê hîkayevatox û goştarîkerdoxan de behsê ‘vîr’ î (bellek) keno. Walter, zaf ehemîyet dano vîrî. Vîr, mabeynê mesele û neslanê neweyan de mabênkarî û ardimkarî keno. Zîncira tradîsyonî de vîr mabênkar o. Roman de zîncira tradîsyonî çinî ya. Semedê ey ra merdim nêeşkeno roman de behsê vîrî bikero. Goştarîkerdoxê hîkayeyî benê meymanê hîkayevatoxî. Wendekarê hîkayeyî no meclis de cayê xo gênê. Wendekarê romanî xo bi xo manenê û bi fikr û xeyelanê xo roman de cayêk xo rê vînenî.
Walter, dewrê teknolojî ra durî nêvindeno behsê berhemanê dijîtalan zî keno. Walter, vano nê berhemê dijîtalî nika bi lez û pez resenê milyon însanan. Nê berhemê dijîtalî cayê hîkaye girewtî. Merdim, berhemê ke dijîtalîze bîyê eşkeno sey hîkaye wendoxan rê amede bikero. Dima nê berhemî dijîtal nêmanenê, fekbifek û çiman bi çiman ra neqlê hîkaye benê. Halê hîkeyeyî gênê.
