Li Çînê êdî ‘Sala Kîvroşkan’ xilas dibe û ‘Sala Erdehayan’ dest pê dike. Ev yek jî wekî cejneke giring a çandî tê pîrozkirin. Li Çînê, salê ji 12 ajelan 12 çerx (burc) hene, dor bi dor her sala wekî sala çerxekê tê qebûlkirin û ew sal bi navê ajela wê çerxê tê binavkirin. Îsal jî 10’ê Sibatê bû destpêka sala nû bi navê çerxa pençem a Erdehayê. Di vê rojê de her kes dev ji her tiştî berdide û vê cejnê Pîroz dike. Sersala Çînî 10ê Sibatê dest pê kir û heta 15 rojan, anku heta Cejna Ronahîyê (Yuenşiaocie) dê bidome. Sala Ejdehayê ji 10ê Sibatêa 2024an heta 28ê Çileya 2025an wê dewam bike.
Di Sala Ejderhayê de, ku pêncemîn çerxa a Çînê ye û sembola hêz, serkeftin û bextewariyê ye, bi giştî di vê salê de dayik hewil didin ku bibin xwedî zarok. Ejderhayê ku yek ji heywanên sembol ên welatî tê nasîn, di mîtolojiya çînî de xwediyê karaktereke efsanewî ye û wekî sembola împarator tê dîtin. Çînî di Cejna Biharê de nêzî du hefteyan şev û roj pîroz dikin.
Sala Ejdeha Meriv Çawa Tê Pîrozkirin
Sersala Çînî ji pîrozkirina sersalê wêdetir e. Ev pîrozbahiyên taybet ên ku wekî kevneşopiyek olî û çandî têne pejirandin, di atmosferek cejnê ya têr şahî de derbas dibe. Di 5 rojên ewil ên eydê de kes nikare ji malê derbikeve û pêwîst e li cem endamên malbatê bin. Xelk bi cil û bergên kevneşopî, nemaze sor, beşdarî defîleyan dibin. Wek kevneşopiyeke olî û çandî, her sal kûçe û kolan sor dibin; Akrobat, lîstikvanên kûklayan, kaligraf û gelek hunermend hunerên xwe nîşan didin. Di merasîmên de ku fîşekên hewayî li esmanan serhildanek rengan çêdike, pêşandanên bi modelên ejderhayên mezin têne kirin. Tê bawerkirin ku dengê bilind û ronahiya geş a fîşekan ruhên xerab ditirsîne.
Ji Bo Vê Cejnê Amadekariyên Çawa Têne Kirin?
Paqijkirina li malê, ku çend roj berê dest pê dike, xwarina xwarinên kevneşopî, û xemlên sor di nav beşên bingehîn ên kevneşopiya sersalê de ne. Pîrozbahî bi rojan berê bi paqijkirina malê dest pê dike. Di pênc rojên ewil ên sala nû de serşuştin pîroz tê dîtin. Cilên nû tên kirîn. Mêrên zewicî serdana malbatên xwe dikin. Rûspiyên malbatên şehîdan tên bibîranîn û gorên wan tên ziyaretkirin.
Ji berk u avêtina zibilî wekî derxistina tiştekî ji xwe tê pênasekirin, tê bawerkirin ku ew bextê xirab tîne. Her weha di vê heyamê de baçîk lapaya birincê nayê xwarin, hunerên destan jî nayên çêkirin. Ne kêr û ne jî meqes nayên bikaranîn. Bi rastî jî tu naçin nexweşxaneyê. Zêr û pereyên sexte dişewitînin ji ber ku tê bawerkirin ew ê qezencên zêde bîne.
Erdeha Tê Çi Wateyê?
Berdevka Wezareta Karên Derve ya Çînê Hua Chunying di peyama xwe ya pîrozbahiyê de ji bo sala Ejderhayê weha got: “Sala nû ya Çînî ya Ejdehayê pîroz be! Di çanda kevneşopî ya çînî de, ejdeha hêz, cesaret, şehrezayî û bextewariyê temsîl dike. “Ez hêvî dikim ku hûn bilind bifirin û mîna ejdehayek hêzdar dûr biçin da ku bigihîjin armanc û xewnên xwe.”
Sala Ejdehayê li Salnameya Cejnan a Neteweyên Yekbûyî Hate Zêdekirin.
Sekreterê Giştî yê Neteweyên Yekbûyî (NY) Antonio Guterres di peyama xwe ya pîrozbahiyê ya ji bo sersala Çînê de weha got: “Sala Heyvê ya nû pîroz be. Ez keyfxweş im ku silavên xwe yên germ bişînim dema ku em dikevin sala Ejdehayê. Ejdeha enerjî, şehrezayî, parastin û bextewariyê sembolîze dike. Pêdiviya me bi van xisletan heye ku em bi pirsgirêkên cîhanî yên îroyîn re rûbirû bibin. Pîrozbahiyên îsal li NY taybet in: Ji bo cara yekem, Sersala Heyvê beşek ji salnameya betlaneya Neteweyên Yekbûyî ye.”
Her weha Guterres lê zêde kir, “Ez spasiya Çîn û gelê Çînê dikim ji ber piştgiriya we ya bênavber a ji bo Neteweyên Yekbûyî, piralî û pêşkeftina gerdûnî. Bi hev re em dikarin pêşerojeke mayînde, dadmend û aştiyane pêk bînin. Di vê sala nû de ji we re sihet û bextewarî û xweşîyê dixwazim.”
Gelo bi Tenê Çîn Vê Cejnê Pîroz Dike?
Ji xeynî Çînê gelên li Çînê û derdora Çînê û Asyayê gelên yên wekî Japon, Kore, Vietnam, Moxol û Mançûyan jî versiyên vê salnameye bi rengên cuda pîroz dikin.
12 Ajelên Salnameyê Çawa Çêbûne?
Li gorî mîtolojiya Çînî, Împarator YuDi ku li ezmanan dijiya, bi lidarxistina pêşbirkekê di nav heywanan de diyar kir ku dê kîjan heywan di kîjan rêzê de were danîn. Xeber tê gotin ku rojekê împarator hemû heywan vexwendibûn pêşbazekê da ku salnameyê diyar bikin û 12 heywanên pêşîn ên ku bi ser bikevin dê di çerxa Zodyokê de bin. Her çend di tevayiya bezê de rastî gelek astengiyan hat jî, mişkê ku bi bazdana li ser pişta ga re çem derbas kir, bilez û bezî hat bû yekem, û pileya duyemîn gayî stand. Pilingê xurt sêyemîn e, keroşka bilez çaremîn e, ejdeha pêncemîn e, marê ku dibêje ew kurê ejdeha ye şeşemîn e, hespê nefsbiçûk heftemîn e, bizina nerm heştemîn e, meymûna ku difire nehemîn e. Her sê dîk, kûçik û beraz ên dawî dibin nobedarên Deriyê Bihuştê ku pêşbazî lê tê kirin. Di vê efsaneyê de, tê bawerkirin ku her heywanek taybetmendiyên karakterê salê ku ew sembolîze dike nîşan dide.
Wate û Taybetmendiyên Sersala Sala Ejdehayê
12 heywanên ku di salnameya Çînî de hatine rêzkirin, her sal navên xwe didin salê. Kesayet û bextê kesên wê salê ji dayik bûne jî li gorî taybetmendiyên salê têne nirxandin. Ji ber ku jimareya îsal, ejder, dikeve koma Yang; Taybetmendiyên hêz, hêz û lehengiyê heye. Yên ku di sala Ejder de çêbûne; Ew wekî îdealîst, kamilparêz, bêhêz û hişmend têne hesibandin.
Ger hûn li gorî salnameya çînî (1916, 1928, 1940, 1952, 1964, 1976, 1988, 2000, 2012, 2024) di sala ejder de ji dayik bûne, nîşana zodyoka we ejder e. Tê bawerkirin ku yên di sala Ejder de ji dayik bûne, bextê wan hey, jixwerazî ne, afirîner, hunerî, giyanî û karîzmatîk in.
Zîha; Ew mexlûqek efsanewî ye ku baskên wî hene, hêza wî heye ku agir ji devê xwe biteqîne û dikare bifire. Di baweriyên Tirkî û Çîniyan de bi giştî weke sembola dewlemendî, pirbûn û qenciyê tê dîtin. Ew bi hêz, pirbûn û qenciya ku dide diyar dibe.
Ma ‘Sala Nû ya Heyvê’ û ‘Sala Nû ya Çînî’ Heman Tişt in?
Her çend hin kes van her duyan bi hev re bi kar tînin jî, cudahî heye. Sersala Çînî bi gelemperî wekî Cejna Biharê tê binavkirin li Çînê ji ber ku ew dawiya zivistanê û destpêka biharê nîşan dide.
