Sibehan, dema ez ji xewê hişyar dibim, yekem tişta ez dikim ew e ku ez têlefona xwe digirim destê xwe û lîsteya xwe ya muzîka kurdî vedikim. Lîsteya stranên min exleb ên kevn û folklorîk ên wekî Seîd Yûsif, Şivan Perwer, Erdewan Zaxoyî, Eyaz Yûsif, Tehsîn Taha, Şehrîban Kurdî, Şakiro ne, Aram Tîgran, ji ekola Cizîrê Mihemed Arif Cizîrî, Hesen Cizîrî, Esker Cizîrî divêt em ji bîr nekin. Helbet yên Modern jî hene ku di rastîyê de ew jî hêza ji stranên folklorîk digirin, wekî, Mem Ararat, Mehmet Atli, Xecê, Ciwan Haco û gelekên dî.
Van rojan stranbêjek derketîye di warê xweşbûna denge wî de her kes hemfikir e, ew jî Mercan Argunaga ye ku ew ji alîyekê xwe ve Ciwan Haco ji alîyekê xwe ve Şivan Perwer e. Nizamettîn Ariç, Yahhya, Mehmet Atlı… Ji Soranî Bane Şîrwan… Komên Muzîkê yên wekî Hunergeha Welat, Koma Awazê Çîya, Botan, Koma Amed… Ev muzîk ne bi tenê dilê min xweş dikin, di heman demê de ruhê min jî bi dîrok, çand û hestên gelê me ve girê dide. Ma kîjanê bejim û kîjanê nebêjim…
Bandora Guhdarîkirina Muzîka bi Zimanê Zikmakî li ser Mirovî
Guhdarîkirina muzîkê bi zimanê xwe yê zikmakî gelek feydeyên giring bi xwe re tîne, ku hem ji alîyê hestyarî, hem ji alîyê çandî û hem jî ji alîyê derûnî ve bandorên erênî li ser mirovî dike. Muzîka bi zimanê dayikê, wekî mînak stranên Kurdî, ruhê mirovî rehet dike û têkilîyeka kûr bi çand, dîrok û nasnameya neteweyî re çêdike. Ev stran bi peyv û awazên xwe bîranînên gund, çîya û jîyana berê zindî dikin, ku ev yek ji bo kesên dûrî welat in an jî di nav jîyana bajarî de ne, dibe çavkanîyeke hestyarî ya xurt.
Her weha, guhdarîkirina muzîka bi zimanê xwe zimanê dayikê zindî digire, fêrbûna peyvên nû hêsan dike û hişmendîya çandî zêde dike, nemaze ji bo ciwanan ku dibe ku kêm bi zimanê xwe biaxivin. Ji alîyê derûnî ve, ev muzîk dikare stresê kêm bike, di demên tengavîyê de aramîyê bide û hesta jixwebawerîyê zêde bike, ji ber ku mirov xwe ji çanda xwe re nêziktir hîs dike. Wekî din, muzîka bi zimanê dayikê di civakê de yekîtîyê pêş dixe; di şevbuhêrk an civînên dostan de, stran dibin navgînek ku mirov bi hev re kêfxweş bibin û hestên hevpar parve bikin. Bi vî awayî, guhdarîkirina muzîka bi zimanê xwe ne bi tenê kêfê dide, lê her weha ji bo parastina çandê, xurtkirina têkilîyên civakî û pêşveçûna kesayetîyê jî roleka bingehîn dilîze.
Sibeh: Destpêka bi Dengê Dilê Xwe
Sibeha xwe bi strana “Xerîbî” ya Ciwan Haco dest pê dike. Ev stran her tim bîranînên gundê me, axa me û dûrbûna ji welêt tîne bîra min. Li gel şûşeyeka çaya germ, ez li ber pencereyê rûdinim û guh didim gotinên wê yên kûr. Paşê, ji bo ku hinekî enerjîyê bistînim, ez strana “Kevokê” ya Hesen Cizîrî vedikim. Ev stran ji bo gelek zimanên bîyanî hatîye adaptekirin. Bi xêra rîtma wê ya zindî ez dişên dest bi rojê bikim bi şêweyekê dilşad. Carinan, ez strana “Ey Felek” ya Mihemed Şêxo jî lê zêde dikim; ev stran bi awaza xwe ya xemgîn lê bihêz, ruhê min di nav dîroka bi xwe re digerîne.
Nîvro: Di Nav Xebatê de Muzîk
Dema ez dixebitim, tercîha min guhdarîkirina muzîkên aram e. Dengê Aynur Doğan, bi taybetî strana “Keçê Kurdan”, her tim rihetîyê dide min. Gotinên wê yên bihêz û melodîya wê ya nerm dihêle ku ez hem bixebitim hem jî di nav hestên xwe de bigerim. Carinan, ji bo ku hinekê bêhna xwe vedim, ez strana “Elegez” a Koma Wetan guhdarî dikim an jî Ciwan Haco… Ev stran bi rîtma xwe ya folklorîk ruhê min dîn dike. Îro, min strana “Rengvano” ya Birader jî lê zêde kir; ev stran bi enerjîya xwe ya ciwan hestên neteweyî hişyar dike. An ji Mercan…
Êvar: Bi Hevalan re Govend û Stran
Êvara ku hevalên min tên mala min, em bi hev re govendê digerin. Lîsteya me ya muzîkê bi stranên Rojhat Cizîrî, Şîyar Berwarî, Bawer Beyanî, Jehrmar nebin nabe. Elo Dîno, Ez Xelef im, Keleşo, Kelhek çêkir, stranê Botan û Colemêrgê yên dawetê bi taybetî yê rasterast bi serdevî tên gotin bi mest dikin. Dewlemendî û dewlemendî. Dengê bilûr û tembûrê di nav govendê de me hemûyan dike yek.
Carinan em rawestînin û bi hev re stranên kevn dibêjin, mîna ku em di nav şevbuhêrkeke li gundê xwe de bin. Piştî govendê dema enerjî xilas dibe bêguman Şakiro bi Emro dest pê dike û çep vedigere berê xwe dide Hesen Zîrek.
Şev: Di Nav Xeyalan de
Dema şevê, berî razanê, ez tercîh dikim ku stranên hêdî û bi hêst guhdarî bikim. Strana “Mala Bar Kir” ya Tara Jaff an “Dîlberê” ya Aram Tîgran dilê min rehet dike. Li gel van stranan, ez di nav xeyalên xwe de digerim, li welatê xwe difikirim û bi hêvîyên siberojê dilê xwe germ dikim. Îro, min strana “Wey Dil” ya Rojdayê jî guhdarî kir; bi gotinên wê yên watedar ez li ser rêwîtîya jîyana xwe difikirim. Her weha, Eyşe Şan, Meryem Xan, Sûsika Simo…
Stranên modern jî hene helbet! Ma mirov Yahhya nebêje dibe! Her du albumên wî û stranên tê de hesta Edebîyat Klasîk ya Kurdî dide min lewma pêrfekt in. Dawîya dawîyê Mihemed Arif Cizîrî, Ez Nexweş immm…
Encam: Muzîka Kürtçe ne bi tenê dengek e, ew zimanê dilê me, çîroka me û hêvîya me ye. Derbakirina rojekê bi muzîka kurdî re, mîna rêwîtîyekê ya di nav çanda me ya dewlemend de ye. Her stran, her awaz, perçeyek ji ruhê me ye. Ji Nizamettîn Ariç bigire heta Sûsika Simo, ji Koma Wetan bigire heta Aynur Doganê, her hunermendek bi awaza xwe perçeyek ji dîroka me diparêze. Ez hêvî dikim her kesek rojekê bi muzîka xwe ya neteweyî bijî û wê hestê hîs bike! Gelek stranê dî jî hene bes ji bo vê nivîsê me xwest bi tenê behsa çend libekan bikin.
Muzîka Kurdî deryayek e, were em tê de melevanîyan dadin…
