Rugby Çi ye?

Rugby (ragbî) werzîşeke dijwar e ku ji perîyodan pêk tê, her yek ji wan 40 deqe ye, bi du tîmên ji 15 lîstikvanan pêk tê, derbasbûna pêş de qedexe ye û armanc dike ku gogê bi destan derbazî pişt xeta kelehê ya dijber bikin.

Rugby Çawa Derketîye, Dîroka Wê Çi ye?

Li bajarê Îngilîstanê yê bi, navê Rugby dest pê kir, dema ku lîstikvanekê di maçeka futbolê de top di navbera destên xwe de digirt ber bi golê ve bezî. Ji sala 1823an vir ve, li Îngilîstan, Fransa, Wales, Afrîkaya Başûr, Zelanda Nû û Avusturalya bûye werzîşek pir popûler.

Qeyd û Bendê Rugbyê Çi ne?

Ger em bixwazin li ser çend qaîdeyên sade yên rugby biaxivin, qaîdeya herî giring ew e ku meriv pêş nekeve. Di vê werzîşê de ku di tîmên 15 kesî de tê lîstin de, li şûna hêz û cesaretê di rêza pêşîn de ye. Pozîsyon û rolên li meydanê li ser 8 kesan li pêş û 7 kesan li paş têne dabeşkirin. Strikers ji lîstikvanên bihêz, li dijî pevçûnan têne hilbijartin. Piştgirên tije ji lîstikvanên bileztir û bihêztir têne çêkirin.

Berevajî futbolê, di lîstika rugbyê de pêşgir girantir in, dema ku pêşbaz di nav pevçûn û têkoşînên giran de ne, lîstikvanên ku wekî paş dilîzin bêtir bala xwe didin ser revîn û golan. Yên ku pişta xwe dilîzin bi qasî yên ku li pêş dilîzin di mewziyên wek rock an maul de jî têdikoşin, di hundurê xwe de dimîne. Rugby bi qaîdeyên yekîtiya rugby an rugby league tê lîstin. Guhertoyek din, rugbya heftane, hem bi qaîdeyên yekîtiya rugby hem jî bi qaîdeyên lîga rugby dikare were lîstin. Rugby, ku welatê wî Îngilîstan e, paşê li koloniyên Brîtanyayê belav bû. Tîmên pêşeng ên cîhanê tîmên neteweyî yên Zelanda Nû, Afrîkaya Başûr û Qralîya Yekbûyî ne.

Rol û Pozîsyona Lîstikvanên Rugbyê Çawa ye?

Hejmara li ser pişta her lîstikvanî pozîsyon û rola wî destnîşan dike. Li gorî vê;

Lîstikvanê jimare 1, di pozîsyona Prop de ye. Erka wî ew e ku di eniya pêş de, di rewşeke nêzîk de dijberê xwe bitepisîne. Ew di tîmê de lîstikvanê herî mezin û bihêz e.
Lîstikvanê jimare 2, di pozîsyona hooker de ye. Ew tacê bi kar tîne. Di haleta hevgirtinê de di nîvê rêza pêşiyê de cih digire û bi lingên xwe re gogê di rêza paş re derbas dike.
Lîstikvanê jimare 6, di pozîsyona flanker de ye. Di rewşên ku ew girtî an sekinandin de lîstikvanên dijber temaşe dike. Dema ku tîma wî xwedî top be, ji bo revê li valahîyan digere.
Lîstikvanê jimare 9, di pozîsyona scrum half de ye. Ew lîstikê ava dike. Di mewziyên ku top tê sekinandin de, ew lîstikvanan ji bo pozîsyona din amade dike. Di dema lîstikê de ji bilî hakem û parêzvan kes nikare biaxive.
Lîstikvanê jimare 10, di pozîsyona fly half de ye. Ew lîstikvan e ku divê di tîmê de herî zû bibeze. Ew topên ku ji hejmara 9an tên, bi rê ve dibe.
Lîstikvanê jimare 15, di pozîsyona fullback de ye. Ew lîstikvanê herî dûr ê li paş sekinî ye. Ew nahêle lîstikvanê dijber bikeve qada golê.

Rugby Çawa Tê Lîstin?

Rugby di du perîyodên 40 deqîqeyî tê lîstin. Li ser qadeke çargoşe ya 100×70 metre tê lîstin. 3 hakem lîstikê bi rê ve dibin. Rêz hene ku lîstikê sînordar dikin. Armanca her tîmekê ew e ku gogê di destên xwe de di ser xeta golikê re derbas bike. Ji bo lêdanên penaltiyan ku keleheke mezin a bi şeklê “H” heye. Di rewşên kiryarên neqanûnî de, tîma dijber ceza dixwe. Heke ji penaltiyan gol derbikeve 3 puanan distînin.