Klûba Rotary: Boçûna karûbarên nû ji rabirdûyê heta niha. Çîroka Damezrandina Rotary’yê û vizyona Paul Harris çawa ye? Rotary Club di sala 1905an de ji hêla parêzerek ciwan Paul Harris ve, li Chicago’yê hate damezrandin. Harris armanc kir ku bi berhevkirina hevkarên di cîhana karsazîyê de hawirdorek hevaltî, hevgirtin û arîkarîya hevbeş biafirîne. Bi vê mebestê jî yekemîn civînên xwe li kargehên endaman yek bi yek pêk anîn. Vê modela “vezivirandinê” navê klûbê derxist: Rotary.
Pêngavên Yekem ên Tevgereka Gerdûnî
Klûba Rotary di demekê kurt de, ne bi tenê li Chicago’yê, di heman demê de li seranserê Dewletên Yekbûyî jî bal kişand. Di sala 1910an de, yekem Klûba Rotary ya navneteweyî li derveyî Dewletên Yekbûyî li Kanadayê hate damezrandin. Ev pêvajoya berfirehbûnê gava yekem bû di veguheztina Rotary’yê de di nav rêxistineka karûbarê cîhanî de.
Rotary ji bo Demê Şerî û Aşitîyê
Di dema Şerê Cîhanê yê Duyem de, gelek Klûbên Rotary’yê neçar man ku çalakîyên xwe birawestînin. Lêbelê, bi dawîya şerî re, Rotary di pêvajoyên aşitî û veavakirinê de roleka giring girte ser xwe. Di sala 1945an de, Rotary di damezrandina Neteweyên Yekbûyî de di statûya şêwirmendîyê de beşdar bû û bi awayekê aktîf piştgirî da hewildanên aşitî û hevkarîyê yên navneteweyî.
Pêşketina Prensîban û Xizmeta Civakê
Rotary, di destpêkê de li ser hevaltî û etîka karsazîyê hate damezrandin, bi demê re xizmeta civakê kir yek ji mîsyonên xwe yên sereke. Bi taybetî di salên 1920an de, klûbên Rotary bilez li çaralîyê cîhanê belav bûn û dest bi pêkanîna projeyên cihêreng kirin da ku hewcedarîyên civakên herêmî bi cih bînin. Van projeyan ji xizmetên tenduristîyê bigire heta piştgirîya perwerdeyê, ji başkirina binesazîyê heta projeyên geşepêdana aborî gelek şêwe girtin.
Qadên Bandora Rotary’yê di Serdema Modêrn de
Yek ji karpêkhênana herî naskirî ya Rotary bernameya PolioPlus e, ku di sala 1985an de hatîye destpêkirin. Armanca vê bernameyê jiholêrakirina şehtbûna zarokan e li çaralîyê cîhanê û serkeftineka mezin bi dest xistîye jî. Bi saya vê bernameyê ku bi hevkarîya Rêxistina Tenduristîyê ya Cîhanê (WHO), UNICEF û rêxistinên din pêk tê, bûyerên şehtbûnî/felcê pir kêm bûne û gelek herêm bi tevahî ji nexweşîyê xilas bûne.
Perwerde qadeka din a giring a çalakîya Rotary’yê ye. Klûb bi projeyên wekî bernameyên xwendekarîyê, avakirina dibistanan û perwerdeya mamosteyan li çaralîyê cîhanê beşdarî baştirkirina kalîteya perwerdeyê dibe.
Di Roja Me de Rotary: Amar û Armanc
Îro, Rotary li zêdetirî 200 welat û deverên cîhanê karî dike. Wê bi qasî 35,000 klûbên Rotary û 1.2 mîlyon endaman tevneka gerdûnî ava kirîye. Ev endam ji kom û civakên pîşeyî yên cihê ne û beşdarî projeyên karûbarê cihêreng dibin.
Qadên Sereke yên Rotary’yê Ev in:
Aşitî û Çareserkirina Pevçûnan: Pêşxistina aşitîyê li navçeyên nakok bi rêya navendên aştîyê û bernameyên bûrsê.
Pêşîlêgirtin û Dermankirina Nexweşîyan: Zêdekirina gehiştina xizmetên tenduristîyê û têkoşîna li dijî nexweşîyan.
Av û Paqijî: Temînkirina gehiştina ava paqij û başkirina şert û mercên paqijîyê.
Tenduristîya Dayik û Zarokî: Ji bo parastin û baştirkirina tenduristîya dê û zarokî.
Perwerdeya Bingehîn û Xwendewarî: Zêdekirina derfetên xwendinê û bilindkirina rêjeya xwendin û nivîsînê.
Geşepêdana Aborî û Civakî: Kêmkirina hejarîyê bi rêya projeyên geşepêdana aborî û bernameyên mîkrofînansê.
Pêşeroja Rotary bi Nêzîkatîya Karûbarên Nûjen
Rotary, bi domdarî xwe nû dike ku li gorî hewcedarîyên sedsala 21an biguncîne. Dîjîtalîzasyon, dihêle Rotary bigihîje temaşevanên berfireh û projeyên karûbarê bi bandortir pêk bîne. Civînên xeyalî û projeyên dîjîtal ên ku bi platformên onlayn têne organîzekirin helwesta karûbarê Rotary’yê nû dikin.
Pêşeroja Rotary’yê bi bandora wê ya li ser hevkarîya gerdûnî û projeyên herêmî ve girêdayî ye. Teknolojîyên nû û boçûnên nûjen karûbarên civakî yên Rotary kêrhatîtir dikin. Di vê çarçoveyê de, projeyên domdar û çareserîyên ji bo hewcedarîyên herêmî di nav pêşengên Rotary’yê de ne.
Her wekî encam, Rotary Club, di rêwîtîya xwe de ku di sala 1905an de wekî însîyatîfa komek hevalên piçûk dest pê kir, îro bûye rêxistinek mezin ku destê xwe li jîyana bi milyonan mirovan li çaralîyê cîhanê dixe. Rotary, bi dilsozîya xwe ya ji bo karûbarê civakê û serokatîya exlaqî, xebata ji bo cîhaneka çêtir didomîne.
Di vê nivîsê de, me hewil da ku bi lêkolîna pêvajoyên dîrokî, armanc û çalakîyên heyî yên Rotary’yê, alîkarîyên vê rêxistina nehukûmî ya bêhempa ji civakê re baştir fam bikin. Wesa dixuye ku Rotary dê bi xebata xwe di cîhanê de guhertinên erênî çêbike.
